Makowiec na kruchym spodzie
Makowiec na kruchym spodzie to nie tylko piękne, ale super pyszne ciasto. Zapraszam po mój ulubiony i sprawdzony przepis, który spodoba się miłośnikom ciast kruchych oraz soczystej masy makowej.
- dokładny przepis ze zdjęciami krok po kroku
- fantastyczne ciasto na Świąteczny stół i nie tylko
- makowiec na kruchym, który długo zachowuje świeżość
Czas przygotowania: 2 godziny 30 minut
Czas podpiekania spodu: 15 minut
Czas pieczenia całego ciasta: 50 minut
Liczba porcji: forma 24x34 (wym. wewnętrzne)
Kaloryczność kcal: 380 w 100 g ciasta
Składniki na ciasto kruche
- 400 g mąki pszennej - około 2,5 szklanki
- 100 g cukru pudru - 4 pełne łyżki
- 250 g masła
- 3 żółtka dużych jajek
- 1 płaska łyżeczka proszku do pieczenia
Składniki na masę makową
- 500 g niebieskiego maku suchego
- 300 g twardych i soczystych jabłek - 1 duże lub 2 małe
- 100 g masła
- 170 g cukru zwykłego - około 3/4 szklanki
- 3 duże jajka
- 3 białka dużych jajek
- 50 g kaszy manny - 5 płaskich łyżek
- 100 g kandyzowanej skórki z pomarańczy
- 50 g suszonych moreli
- 50 g ulubionych rodzynek
- 50 g orzechów włoskich lub pekan
Składniki dodatkowe
- 50 g kandyzowanej skórki z pomarańczy
- 4 łyżki soku z pomarańczy lub z cytryny
- 130 g cukru pudru - około 5 pełnych łyżek
Makowiec na kruchym cieście
Szklanka ma u mnie pojemność 250 ml.
Forma do pieczenia: 24 x 34 cm cm (wymiary wewnętrzne - spód formy). Użyłam blaszki z odpinanymi bokami.
Czas podpiekania spodu: do 15 minut
Temperatura pieczenia: 180 stopni z opcją pieczenia góra/dół.
Czas pieczenia całego ciasta: około 50 minut.
Temperatura pieczenia całego ciasta: 180 stopni z opcją pieczenia góra/dół.
Kalorie policzone zostały na podstawie użytych przeze mnie składników. Jest to więc orientacyjna liczba kalorii, ponieważ Twoje składniki mogą mieć inną liczbę kalorii niż te, których użyłam ja. Z podanej ilości składników otrzymasz makowiec na kruchym spodzie o wadze około 2700 gramów. Zanim zaczniesz szykować ciasto, zalecam najpierw przeczytać cały przepis, by przygotować się odpowiednio wcześniej do kolejnych etapów wykonania.
Makowiec na kruchym spodzie przepis
Na początku można przygotować ciasto kruche i podpiec spód. W dużej misce umieść razem: 2,5 szklanki mąki pszennej np. tortowej lub uniwersalnej, czyli 400 gramów mąki; 100 gramów cukru pudru; 3 żółtka dużych jajek (białka zostaw do masy makowej); 250 gramów zimnego masła; 1 łyżeczkę proszku do pieczenia oraz ewentualnie szczyptę soli.
Porada: Sprawdzi się też mieszanka mąki pszennej klasycznej z krupczatką w proporcji 300 gramów mąki zwykłej i 100 gramów krupczatki. Idealna będzie też mąka pszenna luksusowa typ. 550. Do ciasta można też dodać małą saszetkę cukru wanilinowego (16 gramów) lub też dać pół łyżeczki pasty lub aromatu waniliowego.
Ciasto wyrabiaj dłońmi lub mikserem z hakami do ciasta kruchego. Postaraj się to zrobić szybko. Na początku może Ci się wydawać, że ciasto jest zbyt sypkie, jednak w trakcie rozcierania masła powinno połączyć się w zwartą kulę. Wolę wyrabiać ciasto w dużej misce, ale możesz też zrobić to na desce, czystym blacie lub na stolnicy.
Przy tych proporcjach składników ciasto powinno wyjść idealne. Jeśli jednak dodasz za dużo mąki i okaże się, że ciasto nie łączy się w kulę, zalecam dodać łyżkę lodowatej wody lub płaską łyżkę kwaśnej śmietany 18 %. Moje ciasto ważyło łącznie około 800 gramów. Kulę ciasta zawiń w przezroczystą folię spożywczą i odłóż do lodówki na godzinę.
Schłodzone ciasto wyjmij z lodówki i podziel na dwie części: 450 gramów i 350 gramów. Mniejszą część zawiń ponownie w filię i odłóż do lodówki, zaś większą częścią ciasta wypełnij dno formy wyłożonej papierem do pieczenia. Przypominam, że u mnie jest to forma o wymiarach wewnętrznych 24 x 34 cm. Aby wypełnić dno foremki ciastem sugeruję pokroić ciasto na cienkie plastry i wypełnić nimi całe dno. Resztkami ciasta uzupełnij też luki i połącz ciasto w płaski placek, którym wyłożysz równo całą formę. Ciasto po całej powierzchni nakłuj widelcem. Drugi sposób to rozwałkowanie schłodzonego ciasta na cienki placek i wypełnienie nim dna formy (ciasto rozwałkowujesz trzymając je pomiędzy dwoma arkuszami papieru do pieczenia). Nie używam pasków papieru do pieczenia na boki formy, ale można ich użyć.
Formę ze spodem umieść w piekarniku nagrzanym do 180 stopni. Wybierz środkową półkę z grzaniem góra/dół. Blat piecz w ten sposób około 15 minut. Upieczony blat możesz od razu wyjąć z piekarnika i odstawić na bok w formie.
Pora na masę makową. Potrzebujesz 500 gramów suchego maku w całości lub też w formie zmielonej (350 gramów). Użyłam tym razem maku w całości. Mak wsyp do garnka i zalej trzema szklankami wody. Całość zamieszaj i zagotuj. Zmniejsz moc palnika do minimum i gotuj jeszcze pięć minut. Po tym czasie całość "wylej" na duże, ale drobne sitko umieszczone np. na szerokiej misce i odstaw na 20 minut, by mak przestygł. W tym czasie pozbędziesz się też nadmiaru wody. Tak odcedzony mak może praktycznie nie wymagać dodatkowego odciskania go przez gazę.
Porada: Jeśli posiadasz mak mielony, to daj go mniej, czyli około 350 gramów. Wystarczy, że taki mak zalejesz wrzątkiem i odstawisz do przestudzenia. Do odciśnięcia nadmiaru wody użyj gazy, nowej pieluchy tetrowej, lub zwykłej bawełnianej ściereczki kuchennej. Najlepiej wówczas umieścić ją na szerokim garnku lub w misce i przelać całą masę na środek. Wystarczy połączyć końce ścierki, dobrze zawinąć i porządnie odcisnąć masę nad garnkiem lub zlewem. Mętną wodę wylej. Takiego maku nie trzeba już mielić. Jest gotowy do użycia.
Na zdjęciu poniżej mak przełożony na duże, ale gęste sitko (od razu po krótkim gotowaniu, ale przed zmieleniem).
Lekko przestudzony i dobrze "osuszony" z nadmiaru wody mak zmiel w maszynce np. do mielenia mięsa z nakładką o najmniejszych oczkach. Czasem trzeba go mielić dwukrotnie. Tym razem jednak zmieliłam go tylko raz i byłam zadowolona z efektu.
W trakcie studzenia podgotowanego maku (czy też w dowolnym innym momencie) przygotuj sobie bakalie i inne dodatki. Na zdjęciu poniżej mam już przygotowaną skórkę z kandyzowanej pomarańczy. Użyłam 100 gramów takiej skórki, ale jeśli masz też skórkę z kandyzowanej cytryny, cytronu, czy papai to śmiało możesz sobie z nich zrobić miks o łącznej wadze 100 gramów. Sprawdzi się też kandyzowany imbir oraz ananas, ale trzeba je drobniej pokroić.
Po obu stronach kandyzowanej skórki pomarańczowej mam też 50 gramów rodzynki golden, którą pokroiłam drobniej oraz 50 gramów suszonej moreli, którą również pokroiłam na mniejsze kawałki. Możesz też użyć mniejszych rodzynek. Rodzynki lub morelę można zamienić na żurawinę, miechunkę lub suszoną wiśnię, daktyle, miękkie figi, jagody goi lub morwę białą. Przygotuj też 50 gramów posiekanych orzechów. Najlepsze będą orzechy włoskie lub mieszanka orzechów włoskich i pekan. Sprawdzą się też inne miękkie orzechy takie jak np. orzechy nerkowca lub pistacje.
W dużej misce umieść cały zmielony mak oraz przygotowane bakalie. Dodaj 50 gramów kaszy manny, czyli 5 płaskich łyżek kaszy oraz pół kostki bardzo miękkiego lub roztopionego i przestudzonego masła (100 gramów). Jedno duże lub dwa małe jabłka obierz i zetrzyj na tarce, na dużych oczkach. Tarte jabłko dorzuć do miski (wyszło mi około 250 gramów tartego jabłka). Całość wymieszaj dokładnie np. drewnianą łyżką.
Do większego, szklanego lub metalowego naczynia wsyp około 3/4 szklanki zwykłego lub drobnego cukru oraz szczyptę soli. Będzie to do 170 gramów cukru. Wbij trzy duże jajka. Dodaj 3 białka, które zostały z szykowania ciasta kruchego. Cukier z jajkami ubijaj mikserem na wysokich obrotach tak długo, aż cukier całkowicie rozpuści się w jajkach. Pod koniec ubijania ma powstać puszysta i jasna masa. Ubijanie może trwać nawet 10 minut (z dobrym mikserem do 5 minut).
Do słodkiego puchu jajecznego dodaj cały zmielony mak z dodatkami. Masa makowa pod makowca jest gotowa. Wystarczy tylko wymieszać ją delikatnie przy pomocy szpatułki lub drewnianej łyżki.
Porada: Smak masy makowej można urozmaicić dodając do niej dwie łyżki ulubionego dżemu lub 2 łyżki likieru Amaretto.
Formę z podpieczonym spodem zalecam wysmarować od środka olejem lub też wpuścić w boki paski papieru do pieczenia. Do formy ze spodem wyłóż całą masę makową. Wyrównaj masę. Mniejszą część ciasta kruchego wyjmij z lodówki i zetrzyj na tarce, na dużych oczkach. Tarte ciasto rozłóż równo po całej powierzchni masy makowej.
Formę z makowcem na kruchym cieście umieść troszkę niżej niż na środkowej półce piekarnika nagrzanego do temperatury 180 stopni z opcją pieczenia góra/dół. Ciasto piecz tak około 50 minut (maksymalnie do 55 minut), do delikatnego zarumienienia się ciasta z wierzchu. Następnie bez sprawdzania ciasta patyczkiem wyłącz piekarnik. Makowca można wyjąć z piekarnika od razu po upieczeniu.
Przestudzony/zimny makowiec na kruchym cieście udekoruj lukrem oraz kandyzowaną skórką pomarańczową lub też dowolną mieszanką drobno siekanych kandyzowanych owoców. Aby zrobić gęstszy lukier wystarczy umieścić w miseczce 130 gramów cukru pudru oraz wlać około 4 łyżek soku z pomarańczy lub cytryny albo nawet zwykłej wody. Po roztarciu łyżką powstaje idealny lukier.
Jeśli makowiec na kruchym spodzie nie zostanie zjedzony w ciągu dwóch dni od upieczenia (trzymamy go luźno zawiniętego w papier i przezroczystą folię w szafce np. kuchennej), to ciasto należy umieścić w lodówce pod przykryciem. Świeżość zachowa przynajmniej przez pięć dni. Po wyjęciu go z lodówki zalecam poczekać przynajmniej dwie godziny, by ciasto nabrało temperatury pomieszczenia i rozluźniło się. Smakuje wówczas znacznie lepiej niż zimne, prosto z lodówki. Tego makowca można też mrozić.
Smacznego.
